Ε. Κορφιός, Α. Γεωργιάδου, Ε.Α. Παυλάτου
9ο Πανελλήνιο Συνέδριο Χημικής Μηχανικής (2013), 23-25 Μαΐου, Αθήνα (ομιλία)
Στις αρχές του 21ου αιώνα τα προγράμματα σπουδών των Φυσικών Επιστημών (Φ.Ε.) εμπλουτίζονται με στοιχεία των επιστημονικών μεθόδων, της επιστημολογίας και ιστορίας των ΦΕ και παράλληλα μετασχηματίζεται το περιεχόμενό τους. Βασικός προσανατολισμός των νέων προτάσεων είναι ο επιστημονικός εγγραμματισμός με πολυσήμαντη προσέγγιση και διαφορετική κάθε φορά κατεύθυνση. Στις σύγχρονες κοινωνίες οι Φυσικές Επιστήμες και η τεχνολογία παίζουν όλο και πιο σημαντικό ρόλο, επομένως, είναι αναγκαία η οικοδόμηση βασικών επιστημονικών γνώσεων και η ανάπτυξη ανάλογων ικανοτήτων και στάσεων, οι οποίες θα επιτρέψουν στους μαθητές να αντιμετωπίζουν με αποτελεσματικότητα προβλήματα της καθημερινής ζωής και να συμμετέχουν στην κοινωνία ως ενεργοί πολίτες. Για να περιγραφεί το σύνολο αυτών των επιθυμητών γνώσεων, ικανοτήτων και στάσεων, εισάγεται η έννοια εγγραμματισμός στις Φ.Ε. Ο εγγραμματισμός στις Φ.Ε. αναφέρεται στην επιστημονική γνώση του ατόμου και στην ικανότητά του να χρησιμοποιεί αυτήν τη γνώση για να αναγνωρίζει τα επιστημονικά ζητήματα, να αποκτά νέα γνώση, να εξηγεί φαινόμενα με επιστημονικό τρόπο και να οδηγείται σε συμπεράσματα βασισμένα σε επιστημονικά τεκμήρια για θέματα σχετικά με τις Φ.Ε. Στην παρούσα εργασία μελετάται ο εγγραμματισμός της χημείας μέσα από το εργαστήριο έχοντας ως “όχημα” τους προκαταρκτικούς διαγωνισμούς EUSO (European Union Science Olympiad). Ο διαγωνισμός αυτός είναι ένας θεσμός όπου τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται ολοένα αυξανόμενος αριθμός συμμετοχών από σχολεία της Ελλάδας. Συγκεκριμένα, θα περιγραφούν οι διαδικασίες που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα πριν τον διεθνή διαγωνισμό, θα αναλυθεί το τι πρέπει να ξέρει ένας χημικά εγγράμματος μαθητής στο εργαστήριο και θα περιγραφούν/αναλυθούν το πνεύμα και το ύφος των θεμάτων με παραδείγματα. Στόχος της εργασίας είναι η διερεύνηση της επίδοσης των μαθητών στο προπαρασκευαστικό στάδιο και ειδικότερα αν παρατηρείται διαφοροποίηση (εγγραμματισμού) μεταξύ σχολείων που συμμετείχαν, αν υπάρχει διαφορά μεταξύ του ίδιου σχολείου που συμμετείχε σε διαδοχικούς διαγωνισμούς (διακυμάνσεις επιδόσεων κ.ά.).